7 Οκτ 2014

Οι ρόλοι των δυο φύλλων αναφορικά στις καθημερινές δουλειές του σπιτιού

Η συμμετοχή των ανδρών στις υποχρεώσεις του σπιτιού: Πραγματικότητα ή ουτοπία;

Ύστερα από δεκαετίες αγώνων των γυναικών για ισότητα, τι έχει αλήθεια αλλάξει στο «μοίρασμα» των ρόλων, μεταξύ των μοντέρνων ζευγαριών; Το μοντέλο του «νέου συζύγου και πατέρα», είναι πραγματικότητα ή θεωρητική κατασκευή; Αποστερήθηκαν οι άνδρες τον παραδοσιακό τους ρόλο ή ζούμε στην εποχή της «σούπερ γυναίκας» που, ένα εικοσιτετράωρο δεν της είναι αρκετό για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της ως σύζυγος και εργαζόμενη μητέρα; Υπάρχει ελπίδα για την ενεργή συμμετοχή του ανδρικού φύλου στις υποχρεώσεις του σπιτιού;




Δεν χωράει αμφιβολία…οι ρόλοι των ανδρών και των γυναικών έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες και, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, το 45% του γυναικείου πληθυσμού εργάζεται. Φαίνεται πως οι φεμινιστικές εκστρατείας τάραξαν λιγάκι τα λιμνάζοντα νερά της παλιάς πατριαρχικής κοινωνίας… Στην αυγή του 21ου αιώνα, ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών, έχει αποκτήσει φωνή και άποψη, έχει καριέρα, οικονομική ανεξαρτησία, και την δυνατότητα να κάνει επιλογές και να παίρνει αποφάσεις. Με άλλα λόγια, φαίνεται πως οι γυναίκες σήμερα αντιμετωπίζονται από την κοινωνία και τον ανδρικό πληθυσμό (τουλάχιστον λεκτικά) ως «ισότιμα» μέλη και επιβιώνουν κοντά στα πλάσματα που δημιούργησε πρώτα ο Θεός. Ωστόσο, οι παραδοσιακές αξίες παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, ισχυρές, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Το σχήμα εδώ είναι λιγάκι οξύμωρο. Από την μια έχουμε την «λεκτική» τοποθέτηση των ανδρών που δηλώνουν ότι, εκτιμούν την συμβολή της γυναίκας στην συντήρηση της οικογένειας και συμμετέχουν στις υποχρεώσεις του σπιτιού από την στιγμή που η σύζυγος τους εργάζεται, και από την άλλη, μια πραγματικότητα που διαψεύδει αυτήν τους την συμμετοχή.


Η κοινωνικοποίηση του άντρα!

Είμαι δέκα-πέντε χρόνια παντρεμένη και έχω τρία παιδιά. Παρόλο που τα πρώτα χρόνια του γάμου ήμουν πραγματικά ευτυχισμένη και προσπαθούσα να πείσω τον εαυτό μου πως μπορώ να τα προλάβω όλα και να έχω και τον χρόνο που χρειάζομαι για τον εαυτό μου, κάποια στιγμή κατάλαβα πως αυτό ήταν αδύνατον. Δουλεύω οκτώ ώρες την ημέρα και όταν επιστρέφω σπίτι πρέπει να βρω την ενέργεια για να μπω στον ρόλο της μητέρας, συζύγου και νοικοκυράς. Να μαγειρέψω, να βάλω πλυντήριο, να καθαρίσω το σπίτι, να διαβάσω τα παιδιά, να τα βάλω για ύπνο και πάλι από την αρχή. Παρόλο που ο σύζυγος μου υποστηρίζει πως κάνει ότι μπορεί (και αυτό δυστυχώς περιορίζεται στο να κατεβάσει τα σκουπίδια όταν φεύγει το πρωί για την δουλεία ή να πάει το σκύλο μια βόλτα), καταβάθος ξέρω πως με καταλαβαίνει αλλά… η ανδρική του ταυτότητα δεν του επιτρέπει να αφιερώσει περισσότερο χρόνο σε οτιδήποτε έμαθε να θεωρεί, «γυναικεία υπόθεση». Πραγματικά, δεν αντέχω άλλο. (Ιωάννα, 40 χρονών).

Η Ιωάννα, όπως και πολλές άλλες γυναίκες ζει μια πραγματικότητα που αναγκάζεται να αποδεχθεί γιατί γνωρίζει πως η συμμετοχή των ανδρών στις υποχρεώσεις του σπιτιού δυστυχώς περιορίζεται μόνο στα λόγια. Αναρωτηθήκατε όμως ποτέ, που μπορεί να οφείλετε αυτό το φαινόμενο; Το ότι δηλαδή, ενώ όλο και περισσότεροι άντρες εκφράζουν θετικές απόψεις για την γυναικεία απασχόληση εκτός σπιτιού και την επιθυμία τους να συμμετέχουν στις εργασίες του νοικοκυριού, παραμένουν σε θεωρητικό επίπεδο; Η απάντηση βρίσκεται βέβαια στην ίδια την κοινωνικοποίηση του ανδρικού φύλου και στους ρόλους που μαθαίνει να μιμείται καθώς μεγαλώνει. Έτσι, τα αγόρια, καλούνται να ταυτιστούν με την παραγωγικότητα και την απόκτηση χρήματος και δύναμης. Δηλαδή, με το αντρικό πρότυπο του «κουβαλητή» του σπιτιού, που τον θέλει μακριά από την κουζίνα και το άλλαγμα των μωρών. Ακόμα λοιπόν και αν διατυμπανίζουν την συμμετοχή τους στις υποχρεώσεις του σπιτιού και αποδέχονται την απασχόληση της γυναίκας εκτός σπιτιού, στην πραγματικότητα δεν είναι έτοιμοι αλλά ούτε και διατεθειμένοι να παραδώσουν τόσο εύκολα τα όπλα.
Δυστυχώς, όσο απαισιόδοξο κι αν ακούγεται αυτό, όσο θα υπάρχουν παιδιά που μεγαλώνουν μέσα σε οικογένειες που επιβραβεύουν τους κλισέ για τα δύο φύλα ρόλους, η ουσιαστική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, θα αποτελεί ένα θαυμάσιο δημιούργημα της φαντασίας μας.

Η «σούπερ γυναίκα»!

Η Αλεξάνδρα είναι μια από τις χιλιάδες γυναίκες που εργάζεται εντός και εκτός σπιτιού. Οι υποχρεώσεις της είναι τόσες πολλές που συχνά παραπονιέται πως δεν έχει ποτέ ελεύθερο χρόνο και καμιά βοήθεια από τον σύζυγο της. «Όλα περνάνε από τα χέρια μου» δηλώνει, και «αυτό με κουράζει απίστευτα κυρίως γιατί θα μπορούσε, αν ήθελε, να αφιερώσει λίγο από τον χρόνο του στις δουλείες του σπιτιού ή στα παιδιά».
Δυστυχώς, στα ζευγάρια που εργάζονται και οι δυο σύντροφοι διαπιστώνεται πως οι άντρες αφιερώνουν στα παιδιά τους το μισό χρόνο από τις εργαζόμενες συζύγους τους και ξοδεύουν κατά μέσο όρο το 25% του χρόνου που αφιερώνουν οι γυναίκες για τις δουλείες του σπιτιού. Όπως φαίνεται λοιπόν, η «σούπερ γυναίκα» είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο, με διεύθυνση και ΑΦΜ που ζει μια πραγματικότητα πολύ διαφορετική από αυτήν που οραματίστηκαν τα φεμινιστικά κινήματα.

Θέλω βοήθεια αλλά…πώς να του την ζητήσω;

Βρίσκεται μήπως αντιμέτωπες με το ερώτημα που απασχολεί τις περισσότερες γυναίκες; Θέλετε δηλαδή την βοήθεια του συζύγου σας αλλά δεν ξέρετε πώς να του την ζητήσετε; Απογοητεύεστε και εξοργίζεστε μέσα στην κουραστική σας καθημερινότητα γιατί νιώθετε πως δεν έχετε την συμπαράσταση και την κατανόηση του;
Παρόλο που οι δομές της κοινωνίας και η ίδια η ανατροφή του ανδρικού φύλου, καθιστά δύσκολη την συμμετοχή των ανδρών σε οτιδήποτε θεωρείτε γυναικεία υπόθεση και απειλεί την δύναμη και την ισχύ που έμαθαν να απολαμβάνουν, υπάρχουν πάντα τρόποι με τους οποίους, η συμβολή του συζύγου στις υποχρεώσεις του σπιτιού μπορεί να ξεφύγει από τις κλισέ αρμοδιότητες των δυο φύλλων και να ταυτιστεί με την αγάπη και την κατανόηση που εδρεύει στην συντροφική τους σχέση.

  • Μάθετε να ζητάτε. Αν συνειδητοποιήσετε το πόσο πολύ διαφέρουν τα δυο φύλα στον τρόπο που επικοινωνούν και σκέφτονται, έχετε πραγματικά πολλές πιθανότητες να απολαύσετε την συμπαράσταση του συντρόφου σας στις καθημερινές σας υποχρεώσεις που κατά κόρον βαραίνουν τις δικές σας πλάτες. Δηλαδή, ενώ οι γυναίκες διαισθάνονται τις ανάγκες των άλλων και σπεύδουν να τους τις καλύψουν πριν καν τους ζητηθεί, προσφέροντας την βοήθεια και την υποστήριξη τους, οι άντρες βοηθάνε μόνο όταν τους το ζητήσετε. Μιλήστε τους λοιπόν ανοιχτά για την βοήθεια που χρειάζεστε.
  • Αποφύγετε τον απαιτητικό τόνο στην φωνή σας όσο κουρασμένη ή εκνευρισμένη κι αν είστε. Όταν ο σύζυγος σας αισθάνεται, ότι η στάση σας είναι απαιτητική και εχθρική, νιώθει ότι δεν προσφέρει αρκετά, ότι δεν τον αγαπάτε και ότι δεν τον εκτιμάτε. Η τάση του τότε, είναι να βοηθήσει ακόμα λιγότερο, μέχρι την στιγμή που θα διαπιστώσει ότι εκτιμάτε αυτό που προσφέρει.
  • Μην του ζητάτε κάτι που ετοιμάζεται ήδη να κάνει, όπως για παράδειγμα «μπορείς να καθαρίσεις το τζάκι», γιατί σε αυτήν την περίπτωση, θα αισθανθεί ότι του λέτε τι πρέπει να κάνει και θα αντιδράσει.
  • Δεν χρειάζεται να απολογείστε και να του εξηγείται με πολλές λεπτομέρειες τους λόγους για τους οποίους ζητάτε την βοήθεια του. Να είστε σύντομες. Όσες περισσότερες εξηγήσεις του δίνεται, τόσο εκείνος θα αντιστέκεται γιατί θα νιώθει πως αφενός δεν πιστεύετε πως θέλει να σας βοηθήσει και αφετέρου πως δεν είναι ελεύθερος να προσφέρει την βοήθεια του με τον τρόπο που θα επιλέξει ο ίδιος.
  • Φροντίστε, όταν του ζητάτε κάτι, να το κάνετε με άμεσο και όχι έμμεσο τρόπο. Μη ξεκάθαρο μήνυμα, είναι μήνυμα που δεν φτάνει ποτέ στον προορισμό του.
  • Αποφεύγετε το «θα μπορούσες» ή «μπορείς». Για παράδειγμα, η πρόταση «θα μπορούσες να ταΐσεις το μωρό» είναι απλός μια ερώτηση, ενώ η πρόταση «θα ήθελες να ταΐσεις το μωρό» είναι προτροπή για βοήθεια. Οι άντρες γενικά απωθούνται από τις έμμεσες διατυπώσεις, γι’ αυτό θα ήταν χρήσιμο την επόμενη φορά που θα χρειάζεστε την βοήθεια του συζύγου σας, να χρησιμοποιήσετε τις σωστές λέξεις.
  • Δείξτε του ότι τον αγαπάτε και τον εκτιμάτε για όσα προσφέρει στο σπίτι και ότι δεν τον κριτικάρεται για κάθε τι που δεν μπορεί ή δεν θέλει να κάνει. Έρευνες αποδεικνύουν πως όταν ο άντρας αισθάνεται ότι τον αποδέχεστε γι’ αυτό που είναι και προσφέρει στην οικογένεια, είναι πολύ πιο πρόθυμος να πει «ναι» σε κάποια σας προτροπή για βοήθεια όταν έχει την δυνατότητα να πει και «όχι» (χωρίς να τον επιπλήξετε για την άρνηση του).

Αν μάθετε να ζητάτε βοήθεια με τον σωστό τρόπο, οι σχέσεις σας με τον σύντροφο σας θα βελτιωθούν σημαντικά και η καθημερινότητα σας πιθανότατα να αλλάξει αισθητά. Ίσως μάλιστα βρείτε και το χρόνο για εκείνα τα μαθήματα χορού, που σκέφτεστε εδώ και δυο χρόνια αλλά ποτέ δεν καταφέρατε να παρακολουθήσετε. Βέβαια, το αμάλγαμα των κοινωνικών δομών και πεποιθήσεων, η νοοτροπία που κληροδοτείτε από γενιά σε γενιά, η ίδια η ανατροφή των παιδιών και η μητρική φύση της γυναίκας, καθιστούν αδύνατη την πραγματική και ουσιαστική ισότητα των δύο φύλων. Ο λεγόμενος «υποχρεωτικός αλτρουισμός» των γυναικών και οι «διπλό-βάρδιες» θα αποτελούν την πραγματικότητα πολλών μελλοντικών γενεών. Ωστόσο, εμείς σας προτείναμε κάποιους τρόπους με τους οποίους η σούπερ γυναίκα μπορεί τουλάχιστον να πάψει να νιώθει αβοήθητη και πελαγωμένη μέσα σε μια κοινωνία «λεκτικής» ισότητας.






Δεν υπάρχουν σχόλια: