Παιδί και κοινωνία

Μια κοινωνία με χαμηλή ανοχή στην παιδικότητα!

Το να μεγαλώνει κανείς ένα παιδί, είναι ίσως από τα πιο δύσκολα πράγματα στον κόσμο, ειδικά όταν αυτός ο κόσμος, δεν αποδέχεται το μεγαλείο της ‘παιδικότητας’.

Φαντάζομαι πως θα σας έχει συμβεί να συναντήσετε ενοχλημένους καταναλωτές στους διαδρόμους καταστημάτων και εκνευρισμένους συνεπιβάτες που σας κοιτούν γεμάτοι αγανάκτηση… αναρωτηθήκατε αλήθεια ποτέ τι μπορεί να είναι αυτό που πυροδοτεί την ψυχική τους αναστάτωση όταν τυγχάνει να συνοδεύεστε από το πιτσιρίκι σας; Φαντάζομαι πως ναι!

Τα παιδιά δεν μεγαλώνουν από την μια μέρα στην άλλη…αντιθέτως, στην πορεία τους προς την ωρίμανση, περνάνε από αρκετά αναπτυξιακά στάδια που τα σηματοδοτούν νοήσεις και συμπεριφορές ανάλογες προς την ηλικία, την ιδιοσυγκρασία και την επίδραση που έχει πάνω τους το κοινωνικό και το φυσικό τους περιβάλλον. Κατά την διάρκεια λοιπόν της βρεφικής και παιδικής ηλικίας, της γνωριμίας και προσαρμογής τους δηλαδή με τα πράγματα που απαρτίζουν τον κόσμο γύρω τους, μαθαίνουν, εξερευνούν, μιμούνται και αμφιταλαντεύονται διαρκώς, για να επιλέξουν τελικά, λίγο πριν από την ενηλικίωση τους, ότι ταιριάζει περισσότερο στην ιδιοσυγκρασία τους. Ο δρόμος όμως είναι μακρύς και δύσβατος… η αλληλεπίδραση γονέα – παιδιού, το περιβάλλον, η προσωπικότητα του, η γενετική του προδιάθεση και η διαπαιδαγώγηση που θα λάβει, είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχοσύνθεση του νέου αυτού ατόμου…του παιδιού σας!

Παρόλο που εσείς, ως συνειδητοποιημένοι και υπεύθυνοι γονείς, έχετε όλη την υπομονή, την όρεξη και την διάθεση, να αφοσιωθείτε στην ανατροφή και πειθάρχηση του παιδιού σας, κάποιες φορές, ακόμα και όταν όλα δείχνουν πως τα καταφέρνετε μια χαρά, ‘η κοινωνία’, δεν θα είναι αρκετά επιεικής μαζί σας. Εκνευρισμένα βλέμματα, αγανακτισμένοι συνεπιβάτες, έλλειψη μέριμνας σε κοινόχρηστους χώρους και αίθουσες διασκέδασης, θα σας θυμίζουν πάντα, πως υπάρχει μια μειονότητα ανθρώπων και κρατικών μηχανισμών που δεν αποδέχεται την ύπαρξη και την έκφραση της παιδικότητας.

Να βγει κανείς ή να μη βγει; Ιδού η απορία!

Το οργανώσατε. Θα αφήσετε το πιτσιρίκι σας με την γιαγιά, αυτό το ένα βράδυ του μήνα που αποφασίσατε να πάτε σινεμά ή για φαγητό με τον σύντροφο σας. Τι γίνεται όμως με τον καφέ που κανονίσατε να πιείτε με την κολλητή σας αλλά δεν υπάρχει κανείς να σας κρατήσει για λίγο το παιδί; Αναβάλετε για άλλη μια φορά την έξοδο σας ή το παίρνετε μαζί και προσπαθείτε να καθησυχάσετε τον εαυτό σας ότι όλα θα πάνε καλά; Και τα ενοχλημένα βλέμματα των γύρω σας; Αυτά πως θα τα χειριστείτε;

Σίγουρα υπάρχουν χώροι που δεν ενδείκνυνται για μικρά παιδιά ωστόσο, ακόμα και κάποιοι που μπορούν να τα αφομοιώσουν, δεν τα καλοδέχονται όχι γιατί τα έχετε κακομάθει και είναι πια τόσο ενοχλητικά αλλά γιατί, δυστυχώς, αρκετοί άνθρωποι ανάμεσα μας δεν μπορούν να συνυπάρξουν με πιτσιρίκια που συμπεριφέρονται ανάλογα με την ηλικία τους. Τους ενοχλεί η φωνή τους, ο ήχος του παιχνιδιού που πήρατε μαζί από το σπίτι για να τα κρατήσετε απασχολημένα, ο τρόπος που τρώνε, που απαιτούν, που παίζουν, που γελάνε. Τι κρύβεται όμως πραγματικά πίσω από αυτήν την χαμηλή ανοχή στην παιδικότητα κάποιον ανθρώπων; Θέλουν την ησυχία τους ή μήπως αυτό που επιδιώκουν είναι να αποφύγουν τα βαθύτερα συναισθήματα τους και έτσι οχυρώνονται πίσω από μια ρηχή και επουσιώδη πραγματικότητα;

Το μόνο σίγουρο είναι πως όσο πειθαρχημένο κι αν είναι το πιτσιρίκι σας, δεν παύει να είναι παιδί και αυτόματα, να προκαλεί την αγανάκτηση και τον εκνευρισμό κάποιων που συνειδητά ή όχι, τα βρίσκουν κουραστικά και ενοχλητικά. Μην νιώθετε λοιπόν ενοχές και αμφιβολίες για τις μεθόδους διαπαιδαγώγησης του. Όσο καλά κι αν κάνετε την δουλειά σας, πάντα θα υπάρχουν κάποια βλέμματα που θα σας καθηλώνουν και θα σας προκαλούν αισθήματα ντροπής και αμηχανίας… εμείς σας προτείνουμε να απαντήσετε με αδιαφορία και προσήλωση σε ότι είναι πιο σημαντικό για σας… και εννοούμε βέβαια το παιδί σας και την υγιή ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη!

«Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που ταξίδεψα αεροπορικώς με την κόρη μου, 13 μηνών τότε. Ήταν αρκετά ανήσυχη και παρόλο που είχα πάρει μαζί μου τα αγαπημένα της παιχνίδια και τις λιχουδιές που λατρεύει, δεν κατάφερα να την κρατήσω στην θέση της για περισσότερο από τριάντα λεπτά. Ήθελε να εξερευνήσει τον χώρο και να προσεγγίσει τους υπόλοιπους επιβάτες, να παίξει με τα άλλα παιδάκια που βρίσκονταν στην ίδια πτήση, και να ικανοποιήσει την περιέργεια της για οτιδήποτε υπήρχε γύρω της και μέσα στο μυαλουδάκι σας. Η κυρία που καθόταν δίπλα μας, με κοίταζε με ένα βλέμμα γεμάτο απορία και οργή καθ’ όλη την διάρκεια της πτήσης. Όταν πια προσγειωθήκαμε γύρισε και μου είπε ‘ήθελα να ήξερα τι τα κάνετε αφού δεν μπορείτε να τα μεγαλώσετε. Αυτό δεν είναι παιδί, είναι διάολος’. Αισθάνθηκα απίστευτη ντροπή και αμηχανία» (Στέλλα, Θεσσαλονίκη).

Οδηγός επιβίωσης για γονείς!

Δεν χρειάζεται να το φυλακίσετε επειδή μεγαλώνει σε μια κοινωνία, όπως τόσες άλλες, που έχει χαμηλή ανοχή στην παιδική ηλικία και τα καμώματα της. Αντιθέτως, μην χάνετε ευκαιρίες, αφενός να περάσετε χρόνο μαζί του και αφετέρου να συμβάλλεται στην ανάπτυξη και ενίσχυση της υγιής κοινωνικής του συμπεριφοράς. Πως θα το πετύχετε αυτό; Με μεθοδικότητα και υπομονή όπως πάντα! Εμείς συγκεντρώσαμε για σας κάποιες ιδιαίτερα χρήσιμες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να επιβιώσετε εκεί έξω…μαζί με το πιτσιρίκι σας!

1. Δεν είπε κανείς ότι είναι εύκολο να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας κάθε φορά που το πιτσιρίκι σας συμπεριφέρεται ανάρμοστα σε έναν δημόσιο χώρο (σκαλίζει την μύτη του ή μασάει με το στόμα του ανοιχτό). Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι κατά την διάρκεια της βρεφικής και παιδικής ηλικίας το παιδί δεν είναι σε θέση, νοητικά πάντα, να συλλάβει το ανάρμοστο της πράξης του. Έχοντας αυτό στο μυαλό σας, προσπαθήστε να μην εκλάβετε την συμπεριφορά του ως το αποτέλεσμα κακής διαπαιδαγώγησης. Αντίθετα, καρπωθείτε την ευκαιρία για να του εμφυσήσετε το νόημα και την σπουδαιότητα των καλών τρόπων συμπεριφοράς. Με καθοδήγηση, διάσπαση και παράβλεψη θα πετύχετε τον στόχο σας!

2. Τα κηρύγματα δεν είναι ποτέ αποτελεσματικά…αντιθέτως μάλιστα ιδιαίτερα βαρετά για τα παιδιά που το μόνο που θέλουν είναι να παίξουν και να εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους. Αν πιστεύετε πως μεγαλώνετε ένα ‘δύσκολο’ παιδί που συχνά συμπεριφέρεται με ανάρμοστο τρόπο δημόσια, αντί να το περιορίσετε ή να κριτικάρετε την συμπεριφορά του, εξηγήστε του με απλά και λίγα λόγια τα πως και τα γιατί της υγιής κοινωνικής συμπεριφοράς.

3. Διασπάστε την προσοχή του κάθε φορά που συνειδητοποιείτε πως παρεκτρέπεται προκαλώντας την δυσαρέσκεια των γύρω σας. Μήπως ήρθε η ώρα να ζωγραφίσει κάτι για την μαμά; Να παίξει ίσως με το αγαπημένο του παιχνίδι που πήραμε μαζί από το σπίτι για τις δύσκολες αυτές ώρες; Ή μήπως να ασχοληθείτε λίγο μαζί του δείχνοντας του πως τίποτα και κανείς δεν είναι πιο σημαντικό από το ίδιο;

4. Η παιδική ηλικία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ‘μίμηση’. Εκμεταλλευτείτε λοιπόν αυτό το γεγονός δίνοντας του το καλό παράδειγμα, τόσο εντός όσο και εκτός σπιτιού.

5. Επικεντρώστε την προσοχή σας πάνω του όταν συμπεριφέρεται με αποδεκτούς τρόπους γιατί έτσι, αφενός ενισχύεται την αυτοπεποίθηση του και αφετέρου, συμβάλλεται στην εδραίωση της υγιής συμπεριφοράς του!

6. Μην ξεχνάτε το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Μήπως έχετε παράλογες απαιτήσεις από ένα παιδάκι μόλις ενάμιση ετών;

7. Οι ‘καλοί τρόποι’ μαθαίνονται, δεν κληρονομούνται. Χρησιμοποιείστε λογοτεχνικό υλικό, τον εαυτό σας ως παράδειγμα, διάλογο και υπομονή για να του εμφυσήσετε βασικές αρχές μιας κοινωνικά αποδεκτής δημόσιας συμπεριφοράς.

8. Ακόμα κι αν το πιτσιρίκι σας είναι ένας ‘άγγελος’, υπάρχουν μέρη που προορίζονται μόνο για την συνεύρεση ενηλίκων (όπως το σινεμά, ένα μπαράκι, ή ένα ρομαντικό εστιατόριο). Αναλογιστείτε λοιπόν το ‘που’ θα το πάρετε μαζί, αν θέλετε να αποφύγετε βλέμματα και σχόλια ατόμων που νιώθουν πραγματικά ενοχλημένα από την παρουσία του παιδιού σας. Μπορεί να ήσασταν εσείς στην θέση τους, μην το ξεχνάτε.

9. Τα παιδιά δελεάζονται εύκολα και πειθαρχούν όταν τα όρια που βάζετε είναι αυστηρά προκαθορισμένα και δεν ενδέχεται να τροποποιηθούν με παρακάλια και κλάματα. Αν για παράδειγμα θέλει να σας συνοδεύσει στο σούπερ μάρκετ ή στο κομμωτήριο θέστε τους όρους και τα όρια εκ των προτέρων και πάρτε το μαζί σας. Η επιβράβευση της αποδεκτής συμπεριφοράς του στους δημόσιους αυτούς χώρους είναι μάθημα κοινωνικής διαπαιδαγώγησης που πρέπει να λάβει…εκεί έξω, όχι εικονικά!

Υπάρχουν κάποιοι που λατρεύουν και διασκεδάζουν με τα παιδιά και κάποιοι άλλοι που αντιπαθούν την αγνότητα και την παιδικότητα που τα περιβάλλει. Έτσι δεν γίνεται πάντα και με όλα τα πράγματα; Τα γιατί και τα πως της ψυχοσύνθεσης αυτών των ανθρώπων δεν μας ενδιαφέρουν εδώ, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη αυτής της μειονότητας, σας καθιστούμε προετοιμασμένους για ότι υπάρχει εκεί έξω…μια κοινωνία, που από την μια μεριά στηρίζει τις ελπίδες της στα σημερινά παιδιά και που από μια άλλη, αδυνατεί να αποδεχθεί την παιδικότητα τους.

Όσο σκληρά κι αν προσπαθήσετε, θα υπάρξουν φορές που το πιτσιρίκι σας θα ταράξει την ηρεμία κάποιου, θα αηδιάσει κάποιον άλλο, θα εκνευρίσει ίσως τους γύρω του. Και τι με αυτό; Το ότι είναι παιδί αρκεί για να εξηγήσει και να δικαιολογήσει την ‘ανάρμοστη’ και ‘ενοχλητική’ του συμπεριφορά. Άλλωστε, ο σεβασμός σας προς του άλλους δεν καταρρίπτεται επειδή το πιτσιρίκι σας έβαλε ξαφνικά τις φωνές ή άρχισε να φτύνει το φαγητό του. Το έργο σας σαν γονέας είναι να του μάθετε πως αυτή η συμπεριφορά είναι ανάρμοστη, για να το κάνετε όμως αυτό, πρέπει πρώτα να σας δοθεί η ευκαιρία… να εκφράσει δηλαδή μια ανάρμοστη συμπεριφορά!

Μέχρι να μεγαλώσει, να ωριμάσει, να διαλέξει και να επιλέξει εσείς εστιάστε την προσοχή σας στην σωστή του διαπαιδαγώγηση και αγνοήστε τα βλέμματα και τα σχόλια των γύρω σας. Άλλωστε, αν η παιδικότητα αναστατώνει κάποιους δεν φταίτε εσείς γι’ αυτό. Απλά, αυτοί οι άνθρωποι, αδυνατούν να αποδεχθούν πως τα παιδιά δεν είναι, ούτε θα γίνουν ποτέ, μικρογραφίες ενηλίκων.