Η θεωρία της επιλογής Μέρος Α'

Η Θεωρία της επιλογής (Μέρος 1ο)

Πάνε αρκετά χρόνια από τότε που ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με την θαυμάσια αυτήν "θεωρία της επιλογής". Την δοκίμασα, την πρότεινα, την δίδαξα σε άλλους και τώρα σας την καταθέτω απλόχερα σαν μια προσπάθεια καλυτέρευσης της ζωής σας και του τρόπου που επικοινωνείτε με τους συνανθρώπους σας. 

Αρχικά, η θεωρία της επιλογής βασίζεται στην πεποίθηση ότι δεν μπορούμε να ασκήσουμε επιρροή στους άλλους - να επηρεάσουμε δηλαδή τις αποφάσεις, τις σκέψεις και την αυτοπεποίθηση τους. Ο καθένας μας μπορεί να επηρεάσει μόνο τον ίδιο του τον εαυτό. Όλα είναι θέμα επιλογής - εμείς επιλέγουμε το αν θα πληγωθούμε από τα λεγόμενα του συντρόφου μας, αν θα χάσουμε την αυτοεκτίμηση μας από την κριτική του εργοδότη μας ή αν θα εγκαταλείψουμε την προσπάθεια εξαιτίας των αποδοκιμασιών που επιλέγουμε να αποδεχθούμε από τους φίλους και τους συγγενείς μας. Με άλλα λόγια, κανείς δεν μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που σκέφτεσαι και νιώθεις αν πρώτα δεν του το επιτρέψεις εσύ ο ίδιος - αν δεν "επιλέξεις" να τον αφήσεις να σε επηρεάσει σε νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο.

Η θεωρία της επιλογής όπως καταλαβαίνεται έρχεται σε αντιπαράθεση με τον κλασσικό τρόπο που μάθαμε να επικοινωνούμε - ασκώντας έλεγχο  στους γύρω μας. Πιο συγκεκριμένα, οι καθημερινοί μας διάλογοι με τα παιδιά και τους συντρόφους μας διακατέχονται από κριτική, παράπονα, εκφοβισμό, τιμωρία, επιβράβευση για να πετύχουμε τον στόχο μας, επίδοση ευθυνών, συγκρούσεις, καυγάδες, φωνές, τεχνικές ψυχολογικής πίεσης και αυταρχικότητα.

Η θεωρία της επιλογής μας διδάσκει ακριβώς το αντίθετο. Διάλογο και επικοινωνία με έναν ανοιχτό, δίκαιο, ειλικρινή, υποστηρικτικό και υπομονετικό τρόπο ως μέσο επίλυσης των διαφορών και των προβλημάτων μας. Διαβάζοντας τα παραδείγματα που ακολουθούν μην βιαστείτε να βγάλετε εσφαλμένα συμπεράσματα - σίγουρα ο παλιός και δοκιμασμένος τρόπος που επικοινωνούσατε μέχρι τώρα λειτουργούσε μια χαρά για σας και τους γύρω σας. Ωστόσο,όταν μιλάμε για σχέσεις ζωής (που θέλετε και πασχίζετε να διατηρήσετε υγιείς) αυτός ο τρόπος μακροπρόθεσμα οδηγεί στην καταστροφή. Κάνει το μικρό αρχικά πρόβλημα να διογκώνεται μέχρι που κάποια μέρα, είναι αδύνατο να επιλυθεί. Με άλλα λόγια, μπορεί με τον κλασσικό τρόπο επικοινωνίας  να κερδίζεται μερικές μάχες με τα παιδιά και τους συντρόφους σας,πάντα όμως σε βάθος χρόνου ο πόλεμος θα είναι χαμένος. Διαβάζοντας τα παρακάτω παραδείγματα, αναλογιστείτε πως νιώθει το παιδί σας όταν του μιλάτε με τον κλασσικό τρόπο και κατόπιν διαβάστε την εναλλακτική μορφή που σας προτείνω. 

ΓΟΝΙΟΣ - ΠΑΙΔΙ

Κλασσικός τρόπος επικοινωνίας	Θεωρία της επιλογής
«Πόσες φόρες πρέπει να σου το πω; 21.00 μμ είναι η ώρα που πρέπει να βρίσκεσαι στο κρεβάτι σου. Δεν έχει τηλεόραση αύριο αν δεν πάς αμέσως για ύπνο.»	«Αν μπορείς να κάνεις ησυχία και δεν ενοχλείς τους υπόλοιπους, μπορείς να πας για ύπνο σε λιγάκι. Σε παρακαλώ όμως πριν νυστάξω θα ήθελες να σου διαβάσω ένα παραμύθι;»
«Κλείσε πια το τηλέφωνο. Βαρέθηκα να σε βλέπω να μιλάς με τις ώρες. Θα βγάλω την συσκευή από το δωμάτιο σου. Αρκετά».	«Τα πράγματα δεν είναι πολύ καλά με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε το τηλέφωνο. Η γιαγιά σου προσπαθούσε όλο το απόγευμα να μας βρει και νομίζω πως η μόνη λύση είναι να ενεργοποιήσουμε την αναμονή. Θα μπορούσες να κλείνεις κάθε φορά που θα υπάρχει γραμμή στην αναμονή;»
«Το δωμάτιο σου είναι σαν στάβλος. Μάζεψε το αμέσως διαφορετικά δεν έχει σινεμά το Σάββατο».	«Κοίτα η κατάσταση στο δωμάτιο σου δεν είναι και πολύ ευχάριστη. Θα είμαι ειλικρινής μαζί σου. Θα ήθελα να το συμμαζέψεις όταν θα μπορέσεις. Αν χρειαστείς βοήθεια είναι πάντα εδώ. Δεν θα το συμμαζέψω όμως εγώ για σένα».
«Πήγαινε να κάνεις αμέσως τα μαθήματα σου. Τέλος η τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά για σένα, το κατάλαβες;»	«Κοίτα δεν θέλω να αντιδικήσω μαζί σου. Μπορούμε να δουλέψουμε μαζί τα μαθήματα σου και να σε βοηθήσω όπου χρειάζεσαι. Μπορείς να ξαναδείς τηλεόραση λίγο αργότερα. Τι λες;»

  Τι λέτε; Υπάρχει διαφορά και αν ναι σε τι; 

Πόσο επηρεάζει και επηρεάζεται τελικά η σχέση σας από τον τρόπο που επικοινωνείτε;